Kanser pangkal rahim
(serviks) adalah sejenis kanser yang
berlaku dalam sel-sel pangkal rahim
- bahagian bawah rahim yang bersambung
dengan vagina.
Jangkitan kronik
virus human papillomavirus ( HPV)
menyebabkan kebanyakan kes kanser pangkal rahim.
Apabila jangkitan HPV terjadi, sistem imun wanita biasanya
menghapuskan jangkitan dan menghalang virus itu daripada menyebabkan
kemudaratan.
Walau bagaimanapun, pada sekumpulan kecil wanita,
jangkitan virus ini bertahan selama bertahun-tahun , yang
menyumbang kepada proses yang menyebabkan sesetengah sel di permukaan serviks
untuk menjadi sel-sel kanser.
Risiko kanser pangkal
rahim boleh dikurangkan dengan menjalani ujian saringan pap smear dan menerima
vaksin yang melindungi daripada jangkitan HPV.
Gejala kanser pangkal rahim adalah seperti berikut:
• pendarahan faraj
selepas hubungan seks, antara haid atau selepas putus haid
•cecair , keputihan
berdarah pada faraj dan berbau yang busuk
• Sakit pelvis atau
sakit semasa hubungan kelamin
Faktor-faktor risiko
Faktor-faktor ini
boleh meningkatkan risiko kanser pangkal rahim :
• Banyak pasangan seks.
Lebih ramai bilangan pasangan seks, lebih besar risiko
dijangkiti HPV dan meningkatkan risiko kanser serviks.
• Aktiviti seksual awal .
Mengadakan hubungan seks pada usia muda meningkatkan risiko
HPV.
• Jangkitan kelamin
(STD).
Jika anda mempunyai STD lain - seperti chlamydia, gonorea,
sifilis atau HIV / AIDS
- anda mempunyai
risiko yang tinggi untuk mendapat HPV.
• Sistem imun yang lemah.
Kebanyakan wanita yang dijangkiti HPV tidak pernah mendapat
kanser serviks.
Walau bagaimanapun, jika anda mempunyai jangkitan HPV dan
sistem imun anda lemah dengan keadaan kesihatan yang lain, anda mungkin lebih
cenderung mendapat kanser serviks.
• Merokok .
Merokok menyebabkan system imun menjadi lemah,
jangkitan HPV berterusan
dan tidak dapat dihapuskan.
Jangkitan HPV yang kronik menyebabkan kanser pangkal rahim.
Saringan untuk kanser pangkal rahim (serviks) termasuk . :
• Ujian Pap .
Semasa ujian Pap
, - doktor akan menyapu pangkal rahim
dengan alat khas dan menghantar sampel ke makmal untuk diperiksa untuk
keabnormalan .
Ujian Pap boleh
mengesan sel-sel yang tidak normal dalam serviks, termasuk sel-sel kanser dan
sel-sel yang menunjukkan perubahan ( displasia ) yang meningkatkan risiko
kanser pangkal rahim.
• Ujian DNA HPV.
Jika anda berumur 30
atau lebih, doktor anda juga boleh menggunakan ujian makmal yang dikenali
sebagai ujian DNA HPV untuk menentukan sama ada anda telah dijangkiti dengan
mana-mana jenis HPV yang paling mungkin menyebabkan kanser pangkal rahim.
Seperti ujian Pap ,
ujian DNA HPV melibatkan pengumpulan sel-sel dari serviks untuk ujian makmal.
Diagnosis
• Memeriksa serviks anda (kolposkopi)
Pemeriksaan ini dipanggil
kolposkopi .
Pakar gineonkologi menggunakan alat teleskop khas (kolposkop )
untuk memeriksa serviks.
Jika pakar gineonkologi dapat mengenal pasti keabnormalan pada serviks,
dia
boleh mengambil sampel kecil daripada serviks untuk dianalisis (biopsi).
• Mengambil sampel sel serviks.
Semasa prosedur
biopsi , pakar gineonkologi membuang
sampel sel tak normal daripada serviks dengan menggunakan alat biopsi khas.
• Biopsy berbentuk kon pada pangkal
rahim.
Satu biopsi kon (conization
atau LLETZ) - dipanggil kerana ia melibatkan mengambil sampel berbentuk kon
serviks - membolehkan doktor anda untuk mendapatkan lapisan sel serviks untuk
ujian makmal.
Pakar gineonkologi boleh
menggunakan pisau bedah, laser atau gelung wayar elektrik untuk membuang tisu
yang tidak normal.
Tahap Kanser (Staging)
Sekiranya pesakit
telah disahkan menghidap kanser serviks , pesakit akan menjalani ujian lanjut untuk menentukan
sejauh mana tahap (peringkat ) kanser.
Peringkat kanser adalah faktor utama dalam membuat keputusan
mengenai rawatan anda.
Pemeriksaan tahap kanser serviks termasuk:
• Ujian Pengimejan .
Ujian seperti X-ray, scan
tomografi berkomputer ( CT), pengimejan magnetik resonans (MRI ) dan tomografi
pancaran positron ( PET) membantu pakar gineonkologi menentukan sama ada kanser tersebut telah merebak di luar serviks.
Peringkat/Tahap kanser serviks(pangkal
rahim) termasuk:
• Peringkat I. Kanser adalah terhad kepada serviks.
• Peringkat II. Kanser pada peringkat ini termasuk serviks dan
faraj tetapi belum merebak ke dinding tepi pelvik atau bahagian bawah vagina.
• Peringkat III. Kanser pada peringkat ini telah dipindahkan di
luar serviks ke dinding tepi pelvik atau bahagian bawah vagina.
• Peringkat IV. Pada peringkat ini , kanser
telah merebak ke organ-organ berhampiran seperti pundi kencing atau rektum ,
atau ia telah merebak ke kawasan-kawasan badan yang lain , seperti paru-paru ,
hati atau tulang.
Rawatan dan ubat-ubatan
Rawatan untuk kanser
serviks bergantung kepada beberapa faktor, seperti tahap kanser,
masalah
kesihatan yang lain dan pilihan pesakit tentang rawatan .
Pilihan rawatan boleh
termasuk :
• Pembedahan.
Pembedahan untuk
mengeluarkan rahim ( hysterectomy) biasanya digunakan untuk merawat peringkat
awal barah pangkal rahim .
Histerektomi radikal - pembuangan serviks , rahim , sebahagian
daripada faraj dan nodus limfa di pelviks - adalah rawatan pembedahan standard.
Histerektomi boleh menyembuhkan peringkat awal kanser serviks dan mencegah
kanser dari kembali ,
tetapi pembuangan rahim menjadikan pesakit itu mandul.
• Radiasi.
Terapi radiasi
menggunakan tenaga berkuasa tinggi untuk membunuh sel-sel kanser.
Terapi ini boleh diberikan secara luaran menggunakan radiasi luaran (external beam)
atau dalaman ( brachytherapy ) dengan
meletakkan peranti dipenuhi dengan bahan radioaktif berhampiran serviks pesakit.
Kedua-dua kaedah
terapi radiasi boleh digabungkan.
Terapi radiasi boleh
digunakan secara bersendirian, dengan kemoterapi, sebelum pembedahan untuk
mengecutkan tumor atau selepas pembedahan untuk membunuh sel-sel kanser yang
masih .
Wanita premenopausal
boleh berhenti haid akibat daripada terapi radiasi dan mula putus haid.
• Kemoterapi .
Kemoterapi
menggunakan ubat untuk membunuh sel-sel kanser.
Ubat kemoterapi , yang boleh digunakan sejenis atau dalam kombinasi dengan dua jenis ubat,
biasanya disuntik ke dalam salur darah vena.
Dos kemoterapi yang rendah sering digabungkan dengan terapi
radiasi ,
kerana kemoterapi boleh meningkatkan kesan daripada radiasi.
Dos yang lebih tinggi
kemoterapi digunakan untuk mengawal kanser serviks tahap yang tinggi yang
mungkin tidak boleh diubati.
Ubat kemoterapi
tertentu boleh menyebabkan kemandulan dan putus haid awal di kalangan wanita
premenopausal .
Pencegahan
Risiko kanser pangkal
rahim boleh dikurangkan dengan:
• gunakan kondom
setiap kali melakukan hubungan seks
• hubungan kelamin
pada umur yang lebih matang
• mempunyai pasangan
seks yang lebih sedikit dan terhad
• tidak merokok
• menerima suntikan vaksin HPV
• menjalani ujian Pap
secara berkala (rutin)
REF.:
Mayo clinic
Patient info uk
ACOG
NHS(UK)
Tiada ulasan:
Catat Ulasan